Baza wiedzy

Denary, zwane również Vinkenogen lub Finkenaugen, to podstawowa jednostka monetarna emitowana głównie przez miasta pomorskie od XIII do XV wieku. Pierwsza historyczna wzmianka o tych denarach znajduje się w dokumencie z Pomorza z 1279 roku, w którym wymieniona została z nazwy moneta Vinkenauge.Choć większość emisji pochodzi z Pomorza, to pojawiają się one także na innych…

Talar to jedna z najbardziej znanych i rozpoznawalnych monet w historii. Jego wpływ na światową numizmatykę i handel był ogromny. Talar swoje korzenie ma w XV wieku, kiedy to został wprowadzony przez księcia Sankt Gallen w Szwajcarii. Nazwa „talar” pochodzi od niemieckiego słowa „Thaler”, które było skrótem od Joachimastalera, mennicy w Jáchymovie na terenie dzisiejszych…

Brakteaty to cienkie, jednostronne monety, które zdominowały obieg monetarny Europy środkowej głównie pomiędzy XII, a XIV wiekiem. W znakomitej większości beznapisowe, z czasem zredukowane do małych rozmiarów i wyjątkowo niewielkiej wagi (niektóre brakteaty polskie, ważą mniej niż 0,1 g.) to tajemnicze monety, które mają swoje korzenie jeszcze we wczesnym średniowieczu. Te niezwykłe numizmaty są fascynującymi…

Jednym z najważniejszych i najtragiczniejszych okresów w historii Polski jest tzw. Potop szwedzki. Była to seria wojen i najazdów przeprowadzonych przez Szwedów w XVII wieku, które spowodowały ogromne straty materialne i ludzkie. W tym artykule przyjrzymy się bliżej Potopowi szwedzkiemu, jego przyczynom, przebiegowi oraz wpływowi na ówczesne społeczeństwo polskie. Potop szwedzki był jednym z najważniejszych…

Justunek to inaczej zmniejszenie masy krążka menniczego o zbyt dużej wadze. Najczęściej wykonywany pilnikiem, jeszcze przed wybiciem monety. Monety justowano głównie w okresie od XVII do XIX wieku, przeważnie wysokie nominały (monety złote, talary i frakcje). Na monecie, której krążek poddano zabiegowi justowania często widoczne są równoległe rysy występujące w zwartej grupie. Najczęściej na samym…

Król Polski i wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, inflancki, a także dziedziczny król Szwedów, Gotów i Wandalów. Po śmierci Stefana Batorego w 1586 roku Polska zostaje bez władcy. W wyniku wolnej elekcji w 1587 roku 21-letni królewicz szwedzki Zygmunt zostaje koronowany na króla w Katedrze Wawelskiej. Wydarzenia te rozpoczynają zdecydowanie najobszerniejsze numizmatycznie (choć…

Na początku wojny trzydziestoletniej w 1618 roku Europę Środkową zaczął ogarniać drastyczny kryzys monetarny, który trwał do 1623 roku. Do obiegu weszły gorsze monety o obniżonej zawartości srebra, które wyróżniały się mniejszą wagą.

Półtorak – srebrna moneta zdawkowa emitowana w Rzeczypospolitej Obojga Narodów za czasów Zygmunta III Wazy na wzór niemieckich Apfelgroschen. Moneta o nominale półtora grosza została wprowadzona w odpowiedzi na niedobory drobnej monety pośredniej pomiędzy groszem, a trojakiem. Półtoraki bito od 1614 roku w Krakowie i Bydgoszczy. Na awersie monet z pierwszego roku produkcji widnieje godło…